مدیریت منابع سرور مجازی یکی از مهم‌ترین کارهایی است که هر ادمین سرور باید انجام دهد. این کار در سرورهای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا انتخاب درست منابع و نظارت دائمی بر آنها مستقیما بر سرعت سایت، امنیت و هزینه سرویس شما تاثیر گذار است.
اگر CPU یا RAM به درستی مدیریت نشوند و یا منابع سرور را بیشتر یا کمتر از نیاز واقعی سرور خریداری کنید و یا در صورتی که منابع سرور شما همیشه پر باشد، احتمال مشکلات امنیتی و خطا
بیشتر می شود.
در این مقاله از بلاگ وب داده یک راهنمای جامع و کاربردی به شما ارائه می کنیم که چگونه نیازهای منابع سرور خود را تخمین بزنید، مصرف منابع را به درستی مدیریت کنید و با بهینه سازی سرور، بهترین عملکرد را از VPS خود بگیرید. با مدیریت منابع VPS و بهینه سازی آن ، سرعت لود سایتتان بیشتر، خطاهای احتمالی کمتر و کاربران شما تجربه بهتری از حضور در سایت یا استفاده از اپلیکیشن شما خواهند داشت که در نهایت به درآمد بیشتر منجر خواهد شد.
پس اگر مبتدی هستید یا به تازگی سایت خود را به سروری در داخل کشور منتقل کرده اید این مقاله به شما کمک می کند تا منابع سرور مجازی خود را به درستی مدیریت کنید.
سرور مجازی ایران
بهترین VPS ایران با پنل مدیریت اختصاصی، هارد NVMe و پهنای باند بالا
برای مشاهده پلن‌های
سرور مجازی ایران وب‌داده
 روی دکمه زیر کلیک کنید

چرا مدیریت منابع سرور مجازی مهم است؟

سرورهای ایران به دلیل قرارگیری در دیتاسنترهای داخلی، پینگ پایین‌تر و سرعت بالاتری ارائه می‌دهند. اما زمانی که منابع (CPU، RAM و Storage) در سرور شما به درستی مدیریت نشوند این نزدیکی و پینگ پایین عملا بی فایده است.
از جمله دلایل اهمیت مدیریت منابع vps در ایران می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- محدودیت های زیرساختی
در داخل کشور به دلیل وجود محدودیت های زیر ساختی مانند قطعی مکرر برق و کمبود تجهیزات و هزینه منابع اضافی مانند رم یا فضای دیسک، مدیریت منابع سرور مجازی اهمیت بیشتری دارد.
2- کاهش هزینه
بسیاری از کاربران به دلیل نداشتن دانش کافی در هنگام خرید VPS، سروری با منابع بیش از نیاز واقعی تهیه می کنند، و این کار یعنی هزینه اضافی. و یا بر عکس منابعی کمتر از نیاز پروژه خریداری می کنند که به ناچار مجبور به ارتقا می شوند. با مدیریت منابع سرور مجازی دقیقا متوجه خواهید شد که به چه مقدار منابع نیاز دارید و متناسب با نیاز خود اقدام به خرید سرور می کنید و از هزینه اضافی جلوگیری می شود.
3- تاثیر بر امنیت و پایداری
اگر منابع سرور همیشه پر باشد احتمال کرش کردن سرور بالا رفته و در این حالت در حملات سایبری احتمالی ، سرور شما سریعتر از کار می افتد.
4- سرعت و عملکرد سایت
در صورتی که RAM سرور شما پر باشد و یا مصرف CPU بیش از حد باشد، پردازش درخواست ها با تاخیر و سایت شما کند خواهد شد. به عنوان مثال فروشگاه آنلاینی که رم کافی نداشته باشد در ساعات اوج ترافیک، کرش می کند.
5- تاثیر مستقیم بر سئو و درآمد
همانطور که می دانید سرعت لود سایت یکی از فاکتورهای مهم سئو است. زمانی که منابع سرور به درستی مدیریت شوند سرعت لود سایت نیز متعاقبا بالا خواهد رفت و همین امر منجر به ترافیک بیشتر و رتبه بهتر در گوگل خواهد شد.

آشنایی با منابع اصلی سرور مجازی

قبل از شروع مدیریت منابع سرور مجازی، باید با اجزای اصلی سرور آشنا شوید. زیرا شناخت این منابع اولین قدم برای بهینه سازی عملکرد VPS بوده و مدیریت منابع سرور مجازی بدون شناخت این اجزا ممکن نیست. هر یک از این اجزا نقش خاصی در عملکرد کلی سرور داشته و عدم تعادل میان آنها می تواند به از کار افتادن سرور منجر شود. به طور کلی منابع اصلی یک VPS شامل موارد زیر است:
CPU (پردازنده)
CPU همان مغز سرور است که مسئول پردازش دستورات و اجرای برنامه ها است.
تعداد هسته های CPU و فرکانس آن، میزان توانایی VPS برای مدیریت درخواست های همزمان را مشخص می کند.
منابع VPS
RAM (حافظه )
رم همان حافظه کوتاه مدت سرور است.حافظه ای برای نگهداری موقت داده ها که سرعت اجرای برنامه ها و سایت را تحت تاثیر قرار می دهد. تمامی داده های در حال اجرای سرور در این حافظه ذخیره می شوند تا CPU بتواند سریعتر به آنها دسترسی پیدا کند
بهینه سازی سرور
فضای دیسک (Storage)
Storage محل ذخیره دائمی اطلاعات سرور است که نوع و سرعت آن بر عملکرد سرور تاثیر می گذارد. تمامی فایل ها، سیستم عامل، نرم افزارها و دیتابیس سرور روی این حافظه ذخیره می شود. از میان انواع استوریج، NVMe سریع‌تر از SSD و HDD است.
مدیریت منابع VPS

آموزش مدیریت منابع سرور مجازی (گام به گام)

انتخاب درست منابع VPS مهمترین گام در مدیریت سرور محسوب می شود. بسیاری از کاربران مبتدی اغلب در این مرحله دچار اشتباه می شوند یا منابع بیش از حد نیاز و یا کمتر از نیاز پروژه خود تهیه می کنند که در نهایت منجر به هزینه اضافی خواهد شد. در ادامه به شما نحوه تخمین منابع را آموزش می دهیم.

چطور منابع مورد نیاز VPS را تخمین بزنیم؟

برای اینکه بتوانید انتخاب درستی داشته باشید ابتدا باید بتوانید نیازهای پروژه خود را مشخص کنید، پس برای نیاز سنجی منابع مورد نیاز برای VPS به موارد زیر دقت کنید :

1- تعیین نوع و حجم پروژه

برای تخمین منابع جهت مدیریت منابع سرور مجازی خود، ابتدا باید میزان RAM و Storage خود را مشخص کنید برای این کار، RAM را بر اساس تعداد کاربران همزمان و فضای دیسک را بر اساس رشد ماهانه برآورد کنید. پس متناسب با حجم کاری وبسایت یا اپلیکیشن می بایست منابع VPS را انتخاب کرده و به مدیریت آن بپردازید.
  • وبسایت کوچک و شخصی: به عنوان مثال برای یک بلاگ یا یک وبسایت کوچک که بازدید محدودی دارند یا اصطلاحا کم ترافیک است، 1 یا 2 هسته CPU، حداقل 2 گیگابایت RAM و تا 30 گیگابایت فضای دیسک کافی است.
  • فروشگاه های آنلاین متوسط: برای فروشگاه های اینترنتی با هزاران محصول و ترافیک متوسط، در هنگام خرید vps میزان منابع مورد نیاز شما حداقل تا 4 هسته CPU، تا 8 گیگابایت رم و بین 50 تا 100 گیگابایت فضای هارد توصیه می شود.
  • وبسایت های پر بازدید و برنامه های سنگین: برای پروژه سنگین با ترافیک بالا ، قاعدتا به منابع قوی تری نیز نیاز دارید در این حالت منابع مورد نیاز برای سرور مجازی شما، CPU از 6 هسته به بالا، حداقل 16- 32 گیگابایت رم و هارد SSD / NVMe را باید متناسب با حجم دیتای خود انتخاب نمایید.
📌نکته: در نظر داشته باشید که در وی پی اس، کیفیت شبکه و پینگ پایین به سرور یک مزیت محسوب می شود اما در صورت انتخاب اشتباه منابع، این مزیت تاثیر چندانی برای شما نخواهد داشت.
📌نکته: دقت داشته باشید که همیشه 30 درصد منابع اضافی برای زمان اوج ترافیک و آپدیت ها هنگام تخمین منابع VPS در نظر بگیرید.

2- چک لیست بررسی نیازمندی های منابع سرور

یکی دیگر از مواردی که برای مدیریت منابع سرور مجازی باید انجام دهید تهیه چک لیست نیازمندی های پروژه شماست. سعی کنید این سوالات کلیدی برای نیازسنجی منابع را پاسخ دهید.
✔️ چند نفر ممکن است همزمان از سایت بازدید کنند؟ یا در ساعات شلوغ چه میزان ترافیک را احتمال می دهید؟ (میانگین یا اوج ترافیک روزانه)
✔️ محتوای سایت چیست؟ (متن، تصویر، ویدیو، نرم افزار) آیا محتوای استریم ارائه می دهید؟ فضای دیسک فعلی و میزان رشد ماهانه را بر اساس محتوا، لاگ و بکاپ برآورد کنید.
✔️ برای تخمین زیر ساخت نرم افزاری، از چه فریمورک یا CMS استفاده می کنید؟
✔️ آیا دیتابیس شما سنگین است؟
✔️ چه پلاگین ها یا ماژول هایی نصب کرده اید؟
✔️ برای تخمین شبکه و سرعت پورت مورد نیاز (1 یا 10 گیگابیت)، حجم ترافیک ماهانه و تعداد بازدیدکننده را تخمین بزنید
✔️ میزان بودجه و قابلیت ارتقا آن در آینده را برآورد کنید.

3- قابلیت ارتقا سرور مجازی

یکی از مزیت های اصلی سرورهای مجازی، امکان ارتقا منابع یا پلن است. بسیاری از ارائه دهندگان سرور مجازی در ایران از جمله وب داده، این امکان را فراهم می کنند تا در صورت نیاز و متناسب با توسعه کسب و کارتان منابع سرور خود را نیز ارتقا دهید. پس اگر در ابتدای پروژه از میزان دقیق منابع مورد نیاز اطمینان ندارید، با پایین ترین پلن شروع کنید و متناسب با رشد پروژه و تخمین منابع در آینده، پلن خود را ارتقا دهید تا از هدر رفت منابع و هزینه جلوگیری کنید.
مدیریت منابع سرور مجازی

ابزارهای رایج برای نظارت بر منابع سرور

برای جلوگیری از بروز مشکلات و بهینه سازی سرور، نظارت و مانیتورینگ مداوم بر مصرف منابع، کلید اصلی است.ابزارهای مختلفی در این زمینه وجود دارند تا بتوانید عملکرد سرورتان را در بازه های زمانی مختلف بررسی و مدیریت کنید. ابزارهای مانیتورینگ منابع سرور مجازی شامل موارد زیر است:

1️⃣ ابزارهای خط فرمان (CLI) : سریع ترین روش برای بررسی لحظه ای و مدیریت منابع سرور مجازی که بیشتر در سرورهای لینوکس کاربرد دارد دستوراتی هستند که در ترمینال لینوکس اجرا می شوند.

  • دستورهای top و htop: این دو ابزار نمای کلی از فرایندهای در حال اجرا روی VPS، میزان مصرف پردازنده و رم و اطلاعات کلی سیستم را نمایش می دهند. دستور top در تمامی توزیع های لینوکس وجود دارد اما htop پیشرفته تر است و به دلیل داشتن رابط گرافیکی بهتر کار کردن با آن برای مبتدیان آسان تر خواهد بود. این دستور درصد مصرف CPU، میزان استفاده RAM و Swap و فهرست فرایندهای در حال اجرا را نمایش می دهد. با دستور sudo apt install htop می توانید آنر ا در سرور مجازی لینوکس خود نصب و سپس اجرا کنید.
  • دستور df : این دستور جهت بررسی مصرف هارد دیسک به کار می رود. مانند df -h ، که خروجی آن نمایش اطلاعات دیسک، میزان فضای خالی و پر شده هر پارتیشن، با واحدهایی مانند گیگابایت یا مگابایت است.
  • دستور du: برای نمایش میزان مصرف فضای دیسک توسط یک فایل خاص به کار می رود. می توانید از این دستور برای پیدا کردن فایل های حجیم استفاده کنید. مثال: du -sh /var/example
  • دستور MTR: این دستور جهت بررسی شبکه و پهنای باند به کار می رود و نسبت به Ping ساده بهتر عمل میکند. mtr مسیر را بررسی می کند و نشان می دهد که بسته شما در کدام روتر مسیر دچار مشکل شده است. این دستور برای عیب یابی مشکلات شبکه کمک کننده است. مثال : mtr -rw 8.8.8.8
❇️ در سرورهای ویندزوی می توانید از طریق TaskManager ، تب Performance و Resource Monitor این کار را انجام دهید.

2️⃣ تنظیم هشدارها ( Alerts): این هشدارها قبل از بروز مشکل به شما کمک می کنند تا از آنها مطلع شوید. شما می توانید برای کمبود رم، مصرف بالای CPU و کمبود فضای هارد دیسک Alerts تعیین کنید به عنوان مثال در صورتی که مصرف CPU سرور به 80% برسد یا RAM به صورت مداوم بالای 85% پر شود برای شما هشدار ارسال شود.

  • Monit: ابزاری ساده و سبک که حتی از ری استارت سرویس ها نیز می تواند به شما گزارش دهد.
  • UptimeRobot: این ابزار نیز ساده و کاربردی برای مانیتورینگ و ارسال هشدار به ادمین در صورت Down شدن سایت شماست که می توانید به صورت رایگان از آن استفاده کنید.
3️⃣ مانیتورینگ خودکار : برای مدیریت منابع سرور مجازی یکی از روشهای متداول استفاده از ابزارهای مانیتورینگ خودکار سرور است که با جمع آوری داده ها گزارش دوره ای و نمودار ارائه می دهد. در ادامه چند ابزار کاربردی برای مانیتورینگ خودکار را معرفی می کنیم.
  • Zabbix: یکی از ابزارهای پیشرفته مانیتورینگ Zabbix است. دارای سیستم گزارش گیری دقیق و داشبورد پیشرفته و امکان نظارت بر چندین سرور به صورت همزمان را دارد. این ابزار در لینوکس و ویندوز قابل استفاده است و بیشتر کاربرد سازمانی دارد.
  • Glances : یک ابزار مانیتورینگ Open Source برای سرورهای لینوکسی است که با استفاده از آن می توانید تمامی منابع سرور از CPU تا تعداد یوزرهای وارد شده و سرعت فن سرور را مدیریت و نظارت کنید.
تمامی ابزارهای معرفی شده این قابلیت را دارند که نتایج گزارش های خود را به صورت ایمیل یا ارسال به تلگرام و یا هر روشی که شما تعیین کرده اید و مطابق زمان بندی که شما مشخص کرده اید، برایتان ارسال کنند.
پنل مدیریت سرور

مدیریت منابع سرور مجازی در پنل کاربری وب داده

اگر VPS ایران از وب داده دارید، با استفاده از امکانات پنل مدیریت سرور، می توانید منابع سرور مجازی خود را مدیریت کرده و بر آنها نظارت داشته باشید.
در کنار سایر ابزارهایی که در بالا معرفی کردیم، در صورتی که از وب داده سرور خود را تهیه کرده باشید می توانید در ناحیه کاربری خود و از طریق داشبورد ابری مدیریت سرور تمامی گراف های لازم مربوط به مصرف رم، پردازنده، شبکه و سایر موارد را مشاهده کنید. برای دسترسی به این مسیر:
🔶ابتدا وارد ناحیه کاربری به آدرس my.webdade.com شوید.
🔶از تب سرویس ها روی مدیریت سرویس ها کلیک کنید.
🔶در ادامه روی دکمه مدیریت سرویس سرور مجازی خود کلیک کنید. در صفحه جدید با اسکرول به پایین می توانید گراف کلی مصرف منابع سرور خود را مشاهده کنید.
🔶 و یا در همین صفحه با کلیک روی دکمه ورود به پنل ابری مدیریت سرور از طریق داشبورد مجازی ساز Solous وارد سرور مورد نظر شده و از تب Graphs میزان مصرف را مشاهده کنید.

❇️ اگر از سرور مجازی ایران لینوکس استفاده می کنید و کنترل پنل شما cPanel است، می توانید وارد پنل کاربری خود شده و در بخش Resource Usage نمودارها و گراف های مربوط به مصرف منابع را مشاهده کنید که در بازه های زمانی مختلف چه میزان منابع مصرف کرده اید.

نکات طلایی برای بهینه‌سازی منابع در سرور مجازی

همانطور که قبلا نیز اشاره کردیم خرید VPSبا منابع بیشتر صرفا راه حل نهایی برای بهینه سازی سرور نیست. بهینه سازی سرور یعنی از منابع فعلی خود بهترین نتیجه را دریافت کنید و از هزینه اضافی جلوگیری کنید. از جله نکاتی که برای مدیریت VPS و بهینه سازی آن می توانید انجام دهید
✅ استفاده از Caching : سیستم کشینگ کمک می کند تا فایل های ثابت وبسایت شما به صورت موقت ذخیره شده و در سرچ های بعدی، نیازی به پردازش مجدد آنها نباشد. این عمل بار زیادی از CPU و RAM کم می کند و سرعت را بیشتر می کند و یکی از موثرترین شیوه ها برای کاهش بار سرور است.
✅ پاکسازی دوره ای فایل های موقت: نکته دیگر در بهینه سازی منابع سرور این است که به صورت دوره ای فرایندهای در حال اجرای سرور را بررسی کنید و پر مصرف ها را شناسایی و در صورت لزوم Pause کنید. زیرا فایل ها موقت با گذر زمان فضای قابل توجهی از سرور را اشغال می کنند. این کار به بهبود سرعت I/O نیز کمک می کند و از پر شدن ناگهانی دیسک نیز جلوگیری می کند.
✅ زمانبندی فرایندهای سنگین: سعی کنید فرآیندهای سنگینی همچون بکاپ و آپدیت دیتابیس و مواردی از این دست را در ساعات کم ترافیک انجام دهید تا تاثیر کمتری بر کاربران داشته باشد، انجام این کار در ساعات خلوت باعث استفاده بهتر از منابع سرور خواهد شد و از کند شدن سایت نیز جلوگیری می کند.
✅ تست عملکرد بعد از تغییرات: از دیگر نکاتی که برای بهینه سازی و مدیریت منابع سرور مجازی باید در نظر بگیرید این است که هر تغییری که در VPS سرور خود انجام می دهید حتما قبل و بعد از آن عملکرد سرور را ارزیابی کنید تا از عملکرد واقعی آن اطمینان پیدا کنید و در صورت بروز مشکل آن را سریعا شناسایی کنید.

جمع بندی؛ مدیریت منابع سرور مجازی

مدیریت منابع سرور مجازی یک مهارت است که به شما به عنوان ادمین سایت کمک می کند تا هزینه های خود را کاهش دهید و از ریسک های احتمالی جلوگیری کنید. برای شروع کار ابتدا باید بتوانید منابع پروژه خود را تخمین بزنید و سپس از ابزارهای مناسب برای مدیریت و مانیتورینگ استفاده کنید. زیرا در صورتی که منابع VPS شما به درستی مدیریت شود لود سایت سریعتر، خطاها کمتر و کاربران شما تجربه بهتری خواهند داشت.
آنچه در این مقاله آموختید زیربنای مدیریت زیرساخت های بزرگتر شما در آینده خواهد بود. امیدوارم این مقاله از بلاگ وب داده برای شما مفید بوده باشد.

سوالات متداول بهینه سازی منابع VPS

چه زمانی سرور مجازی نیاز به ارتقا دارد؟

اینکه بدانید چه زمانی باید پلن سرور مجازی تان را ارتقا دهید یک مهارت برای مدیریت منابع سرور است. برای تشخیص زمان ا رتقا منابع، باید به صورت مداوم منابع VPS خود را مانیتور کنید و اگر نمودارهای مصرف CPU و RAM مداوم مثلا برای یک هفته یا بیشتر نزدیک به 100% هستند به این معناست بار سرور سنگین بوده و نیاز به ارتقا دارد.

مورد دیگر اگر سرعت سایت به طور قابل توجهی کاهش پیدا کرده و خطاهای 503 یا 500 دریافت می کنید هم از علائم کمبود منابع VPS است.

به اشتراک بگذارید
سارا صالحی ریحانی
سارا صالحی ریحانی

کارشناس IT، وردپرس و کپی‌رایتر حوزه هاستینگ. پس از سال‌ها تجربه در شبکه، به دنیای کلمات و تولید محتوا وارد شدم و حالا در تیم وب‌داده، مفاهیم پیچیده هاست و سرور را به زبانی ساده و کاربردی برای علاقه‌مندان به دنیای شبکه می‌نویسم.

مقاله‌ها: 49

نوشته‌ای مرتبط

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *