شناسایی نسخه SQL Server

شناسایی دقیق نسخه پایگاه داده، اولین قدم برای هرگونه عملیات نگهداری یا ارتقا در دنیای دیتابیس است. تصور کنید قصد دارید یک نرم‌افزار حسابداری جدید را روی سرور خود نصب کنید، اما نمی‌دانید آیا دیتابیس فعلی شما از ویژگی‌های آن پشتیبانی می‌کند یا خیر؛ اینجاست که دانستن نحوه تشخیص نسخه SQL Server به یک مهارت حیاتی تبدیل می‌شود. در واقع، ورژن اس‌کیو‌ال سرور فقط یک عدد ساده نیست؛ بلکه شناسنامه‌ای است که سطح امنیت، قابلیت‌های در دسترس و سازگاری سیستم شما را تعیین می‌کند.

برای درک بهتر، تفاوت نسخه‌ها را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• نسخه‌های تجاری (Edition): تفاوت در قدرت پردازش (Standard vs Enterprise).
• شماره ساخت (Build Number): نشان‌دهنده نصب بودن آخرین پچ‌های امنیتی.
• سطح سرویس‌پک (Service Pack): تعیین‌کننده پایداری سیستم در نسخه‌های قدیمی‌تر.

حتماً زمانی که این مقاله را باز کرده‌اید، به دنبال راهی سریع برای فهمیدن ورژن اس‌کیو‌ال سرور خود می‌گردید تا شاید مشکلی فنی را حل کنید یا برای یک مهاجرت بزرگ آماده شوید. ما در این مقاله به شما قول می‌دهیم که پس از خواندن این راهنما، دیگر هیچ عدد مبهوتی در کنسول SQL برایتان ناآشنا نخواهد بود؛ چرا که از ساده‌ترین روش‌های گرافیکی تا حرفه‌ای‌ترین کوئری‌های سیستمی را با هم مرور خواهیم کرد. 😉👇

نسخه SQL Server چیست؟

در دنیای مایکروسافت، هر محصولی یک نام تجاری (مثل SQL Server 2022) و یک ورژن داخلی فنی (مثل 16.0) دارد. وقتی از شناسایی نسخه SQL Server صحبت می‌کنیم، منظور ما استخراج دقیق این اعداد است تا متوجه شویم دیتابیس ما در کدام لایه از تکامل قرار دارد. ساختار ورژن‌بندی اس‌کیو‌ال مثل یک کد ژنتیکی است که مشخص می‌کند آیا شما در یک محیط محدود (Express) هستید یا یک ابرقدرت پردازشی (Enterprise).

ساختار لایه‌ای نسخه به شکل زیر است:

SQL Server Instance
⬇️
Major Version (e.g., 2019)
├─ Minor Version (Build Number)
└─ Edition (Standard/Enterprise)

چرا به فهمیدن ورژن اس‌کیو‌ال سرور نیاز داریم؟

دانستن ورژن دقیق دیتابیس، مثل داشتن نقشه راه برای یک راننده است. بدون آن، ریسک خرابی داده‌ها در هنگام آپدیت یا نصب نرم‌افزارهای جدید به شدت بالا می‌رود. اهمیت این موضوع در موارد زیر نهفته است:

• سازگاری (Compatibility): بسیاری از نرم‌افزارهای ERP فقط با نسخه‌های خاصی مثل SQL 2016 یا بالاتر کار می‌کنند.
• امنیت (Security): برای دانستن اینکه آیا در برابر حفره‌های امنیتی 2025 مصون هستید، باید Build Number خود را بدانید.
• لایسنسینگ: تفاوت هزینه‌ها بین نسخه‌های Standard و Enterprise بسیار زیاد است؛ شناسایی نسخه به مدیریت هزینه‌ها کمک می‌کند.
• مهاجرت (Migration): انتقال داده از یک نسخه بالاتر به پایین‌تر مستقیماً امکان‌پذیر نیست.

پیش‌نیازهای شناسایی نسخه SQL Server

قبل از اینکه به سراغ اجرای دستورات برویم، باید مطمئن شوید که دسترسی‌های لازم را دارید. برای فهمیدن ورژن اس‌کیو‌ال سرور، داشتن یکی از موارد زیر الزامی است:

• دسترسی به محیط SQL Server Management Studio (SSMS).
• دسترسی Remote Desktop به سروری که SQL روی آن نصب است.
• داشتن دسترسی sysadmin یا حداقل دسترسی مشاهده وضعیت سرور (VIEW SERVER STATE).

سرور مجازی وب داده

پیشرو باشید! دسترسی به Windows Server 2025 و انواع سیستم‌عامل‌ها، تنها در سرورهای مجازی وب داده

برای مشاهده انواع
سرورهای مجازی وب‌داده
روی دکمه زیر کلیک کنید

خرید سرور مجازی

آموزش عملی شناسایی نسخه SQL Server در وب‌داده

در این بخش همراه تیم وب‌داده باشید تا به صورت عملی و تصویری، چهار روش اصلی برای استخراج اطلاعات دیتابیس را بررسی کنیم. ما برای این آموزش از یک سناریوی واقعی روی یک سرور مجازی با ویندوز سرور 2025 استفاده کرده‌ایم.

نمودار سناریو:

Webdade-VPS (Windows Server 2022)
  1🖥️ SQL Server Instance
      [Running Service]
  2🗄️ SSMS Tool
      [GUI Access]
  3💾 PowerShell / CMD
      [System Access]

1- استفاده از کوئری تشخیص نسخه SQL Server (روش حرفه‌ای)

این سریع‌ترین راه برای یک متخصص دیتابیس است. کافیست یک پنجره New Query باز کنید و دستورات زیر را تایپ کنید.

استفاده از دستور @@VERSION: این دستور یک رشته متن کامل شامل ورژن، شماره ساخت و معماری سیستم (x64) را برمی‌گرداند.

SELECT @@VERSION;

SELECT @@VERSION;

استفاده از تابع SERVERPROPERTY (دقیق‌تر): اگر می‌خواهید اطلاعات را به صورت تفکیک شده داشته باشید، این دستور عالی است:

SELECT 
SERVERPROPERTY('ProductVersion') AS BuildNumber,
SERVERPROPERTY('Edition') AS Edition,
SERVERPROPERTY('ProductLevel') AS ServicePack;

SELECT 
SERVERPROPERTY('ProductVersion') AS BuildNumber,
SERVERPROPERTY('Edition') AS Edition,
SERVERPROPERTY('ProductLevel') AS ServicePack;

• ◀️ مزیت: این روش حتی در محیط‌هایی که دسترسی گرافیکی محدود است (مثل SQL در لینوکس یا کانتینرها) کار می‌کند.

2- شناسایی نسخه در SSMS (روش گرافیکی)

اگر با کدنویسی راحت نیستید، محیط گرافیکی SSMS بهترین دوست شماست.
🔸 مرحله ۱: به SQL Server متصل شوید.
🔸 مرحله ۲: در بخش Object Explorer (سمت چپ)، روی نام سرور کلیک راست کرده و Properties را انتخاب کنید.

در پنجره باز شده، در همان تب اول (General)، تمام جزئیات از جمله ورژن عددی و نام تجاری محصول را مشاهده خواهید کرد.

📌 یادآوری: در این بخش می‌توانید مقدار رم مصرفی و تعداد هسته‌های CPU که SQL شناسایی کرده را هم ببینید.

3- شناسایی از طریق خط فرمان و سیستم‌عامل

گاهی اوقات سرویس SQL Server استارت نمی‌شود و شما نمی‌توانید وارد SSMS شوید. در این حالت باید از سطح سیستم‌عامل اقدام کنید.

روش PowerShell: دستور زیر را در پاورشل اجرا کنید تا اطلاعات سرویس‌های SQL را ببینید:

get-service mssql*
# و یا برای چک کردن نسخه فایل اجرایی:
(Get-Item "C:\Program Files\Microsoft SQL Server\MSSQL15.MSSQLSERVER\MSSQL\Binn\sqlservr.exe").VersionInfo

get-service mssql*
# و یا برای چک کردن نسخه فایل اجرایی:
(Get-Item "C:\Program Files\Microsoft SQL Server\MSSQL15.MSSQLSERVER\MSSQL\Binn\sqlservr.exe").VersionInfo

روش رجیستری ویندوز: اطلاعات ورژن در مسیر زیر ذخیره شده است (احتیاط کنید): HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Microsoft SQL Server\MSSQL16.MSSQLSERVER\Setup

جدول تطبیقی شماره ساخت‌های SQL Server (آپدیت 2024/2025)

برای اینکه بدانید عدد برگردانده شده توسط کوئری (مثلاً 15.0.2000) معادل کدام نسخه است، از جدول زیر استفاده کنید:

مطالعه موردی: تجربه واقعی ارتقا دیتابیس

در سال 2023، یکی از مشتریان وب‌داده با مشکلی در سرعت کوئری‌های خود مواجه بود. پس از شناسایی نسخه SQL Server متوجه شدیم که ایشان از نسخه 2014 بدون هیچ سرویس‌پکی استفاده می‌کنند. با استخراج Build Number و مقایسه آن با جداول مایکروسافت، متوجه شدیم که بیش از 40 پچ امنیتی و عملکردی را از دست داده‌اند. پس از ارتقا به SQL 2022 روی سرورهای مجازی پرسرعت وب‌داده، سرعت پردازش آن‌ها 3 برابر افزایش یافت.

نتیجه‌گیری: مدیریت و شناسایی نسخه SQL Server

فهمیدن ورژن اس‌کیو‌ال سرور نه یک کار تشریفاتی، بلکه ضرورتی برای حفظ پایداری و امنیت کسب‌وکار شماست. در این مقاله آموختیم که چگونه با استفاده از کوئری‌های T-SQL، محیط گرافیکی SSMS و ابزارهای سیستمی، شناسایی نسخه SQL Server را به دقت انجام دهیم. به یاد داشته باشید که همیشه شماره ساخت خود را با جداول مرجع مایکروسافت تطبیق دهید تا از به‌روز بودن سیستم خود مطمئن شوید.

در صورتی که در هر یک از مراحل با مشکلی مواجه شدید یا برای انتخاب بهترین نسخه SQL برای پروژه خود نیاز به مشاوره داشتید، می‌توانید در بخش نظرات با ما در ارتباط باشید. تیم فنی وب‌داده آماده پاسخگویی به سوالات شماست.

امیدوارم این مقاله از بلاگ وب‌داده برای شما مفید بوده باشد. 🚀

سوالات متداول از نحوه تشخیص نسخه SQL Server