تهیه نسخه پشتیبان (بکاپ) از داده‌های سایت، ستون فقرات امنیت هر کسب‌وکار آنلاین است. در میان روش‌های گوناگون بکاپ‌گیری، استفاده از خط فرمان SSH در محیط cPanel، نه‌تنها سریع‌ترین بلکه کارآمدترین روش برای مدیریت حجم‌های بزرگ داده محسوب می‌شود. Backup گیری از طریق SSH در cPanel به شما این امکان را می‌دهد که مستقیماً با هسته سرور تعامل داشته باشید و از ابزارهای قدرتمند لینوکس برای فشرده‌سازی و انتقال بهینه استفاده کنید؛ موضوعی که به‌ویژه در سناریوهایی با بکاپ‌های چند گیگابایتی یا بیشتر، یک مزیت رقابتی جدی ایجاد می‌کند.
این روش در مقایسه با بکاپ‌گیری گرافیکی cPanel برتری‌های قابل توجهی دارد:
  • سرعت: عملکرد بالاتر در فشرده‌سازی و جابجایی فایل‌ها
  • کنترل: امکان تعریف دقیق مسیرها و فشرده‌سازی انتخابی
  • اتوماسیون: قابلیت پیاده‌سازی اسکریپت‌ها و زمان‌بندی‌های پیشرفته (Cron)
فرماندهی کامل بکاپ: روش SSH کنترل کامل فرآیند بکاپ را در اختیار شما قرار می‌دهد.
امنیت بیشتر: فایل بکاپ را همیشه خارج از مسیر public_html ذخیره کنید.
اگر این مقاله را باز کرده‌اید، به احتمال زیاد به دنبال راهکاری سریع، پایدار و قابل اتکا برای مدیریت بکاپ‌های حجیم هستید. اگر تجربه توقف یا کندی شدید بکاپ‌های گرافیکی cPanel را داشته‌اید، این راهنما دقیقاً برای شما نوشته شده است. در ادامه، یک آموزش جامع، فنی و گام‌به‌گام ارائه می‌شود که به شما امکان می‌دهد فرآیند بکاپ‌گیری کامل cPanel از طریق SSH را به‌صورت دستی و خودکار مدیریت کنید.
بکاپ‌گیری از طریق SSH

Backup گیری از طریق SSH در cPanel چیست و چرا حیاتی است؟

Backup گیری از طریق SSH در cPanel یک روش مستقیم، پایدار و مبتنی بر خط فرمان برای تهیه نسخه پشتیبان از فایل‌ها و دیتابیس‌هاست که وابستگی به رابط گرافیکی را حذف می‌کند. این روش به‌ویژه در سایت‌های پرترافیک یا دارای حجم بالای داده، از بروز خطاهای رایج بکاپ‌های گرافیکی جلوگیری می‌کند. استفاده از SSH امکان مدیریت دقیق منابع سرور و اجرای دستورات بهینه را فراهم می‌سازد. به همین دلیل، این نوع بکاپ‌گیری به یک ضرورت حیاتی برای مدیران حرفه‌ای سرور تبدیل شده است.

تعریف دقیق و مزیت رقابتی SSH

Backup گیری از طریق SSH در cPanel به معنای استفاده از ترمینال لینوکس (Command Line Interface) برای اجرای مستقیم دستورات فشرده‌سازی، استخراج و انتقال داده‌ها در سطح سیستم‌عامل سرور است. در این روش، به‌جای وابستگی به رابط گرافیکی مرورگر، از ابزارهای استاندارد و بسیار پایدار لینوکس مانند tar و mysqldump استفاده می‌شود.
این مدل بکاپ‌گیری بهینه‌ترین حالت ممکن محسوب می‌شود؛ زیرا بار پردازشی کمتری به رابط کاربری cPanel وارد می‌کند و منابع سرور مستقیماً در خدمت عملیات بکاپ قرار می‌گیرند. این موضوع در سرورهای مجازی (VPS) و محیط‌هایی با محدودیت منابع، اهمیت دوچندانی دارد.
💡 برای درک بهتر، می‌توان این فرآیند را به ساخت‌وساز در یک ساختمان تشبیه کرد:
  • مدل گرافیکی cPanel: انتقال مصالح از طریق یک آسانسور کوچک و کند (رابط گرافیکی)
  • مدل SSH: انتقال مستقیم مصالح با جرثقیل قدرتمند (خط فرمان)
cPanel Server
   ↓
SSH Tunnel (CLI Access)
[Layer 1: User]
├─ [Section A: File Backup with tar (High-Speed Compression)
└─ [Section B: Database Backup with mysqldump] (Consistent Data Dump)
در ادامه مقاله، به‌صورت عملی یاد می‌گیرید چگونه با کمترین ریسک و بیشترین بهره‌وری، بکاپ کامل فایل‌ها و دیتابیس‌ها را از طریق SSH تهیه، ذخیره، زمان‌بندی و بازیابی کنید.

پیش‌نیازهای فنی و آماده‌سازی محیط SSH

پیش از شروع فرآیند بکاپ‌گیری از طریق SSH در cPanel، باید اطمینان حاصل کنید که بستر فنی شما به‌درستی آماده شده است. نادیده گرفتن این مرحله، یکی از دلایل اصلی خطا در بکاپ‌های حرفه‌ای است.

دسترسی SSH فعال

  • فعال بودن SSH در WHM یا پنل هاستینگ
  • داشتن Username و Password یا ترجیحاً SSH Key
  • مشخص بودن Port اتصال (پیش‌فرض: 22)
نمونه اتصال:
ssh username@server-ip -p 22

بررسی فضای ذخیره‌سازی

قبل از بکاپ، فضای دیسک را بررسی کنید تا فرآیند در میانه راه متوقف نشود:
df -h

مسیر امن ذخیره بکاپ

بهترین مسیر برای نگهداری بکاپ:
/home/username/backups
⚠️ هرگز فایل بکاپ را داخل public_html ذخیره نکنید.

آموزش جامع تهیه نسخه پشتیبان کامل (Files & Databases)

در این بخش، به‌صورت عملی و مرحله‌به‌مرحله یاد می‌گیرید چگونه از مهم‌ترین دارایی‌های سایت یعنی فایل‌ها و دیتابیس‌ها بکاپ کامل و قابل اطمینان تهیه کنید. تمرکز این آموزش بر روش‌هایی است که در پروژه‌های واقعی و داده‌های حجیم عملکرد پایدار دارند. با استفاده از دستورات استاندارد لینوکس، می‌توانید بکاپ‌هایی سبک، قابل انتقال و امن ایجاد کنید. این رویکرد، پایه اصلی هر استراتژی حرفه‌ای Disaster Recovery محسوب می‌شود.

بکاپ‌گیری از فایل‌های سایت با tar

برای تهیه بکاپ کامل از فایل‌های سایت:
tar -czvf site-files-$(date +%F).tar.gz public_html
توضیح پارامترها:
  • c ایجاد فایل جدید
  • z فشرده‌سازی gzip
  • v نمایش خروجی
  • f تعیین نام فایل

بکاپ‌گیری از دیتابیس با mysqldump

این دستور با اتصال مستقیم به MySQL/MariaDB سرور، از دیتابیس انتخاب‌شده نسخه پشتیبان می‌سازد. این روش سریع و مستقل از cPanel است و کنترل کامل روی فایل خروجی را به شما می‌دهد.
mysqldump -u db_user -p db_name > db-backup-$(date +%F).sql
برای بکاپ تمام دیتابیس‌ها:
mysqldump -u root -p --all-databases > all-db-backup.sql

ترکیب فایل‌ها و دیتابیس در یک آرشیو

tar -czvf full-backup-$(date +%F).tar.gz site-files-*.tar.gz *.sql

اتوماسیون بکاپ‌گیری با Cron Job

برای زمان‌بندی بکاپ روزانه، فایل اسکریپت بسازید:
nano backup.sh
محتوا:
#!/bin/bash
DATE=$(date +%F)
BACKUP_DIR=/home/username/backups
mkdir -p $BACKUP_DIR

tar -czf $BACKUP_DIR/files-$DATE.tar.gz /home/username/public_html
mysqldump -u db_user -p'db_pass' db_name > $BACKUP_DIR/db-$DATE.sql
اجرای مجوز:
chmod +x backup.sh
ثبت در کران:
crontab -e
نمونه اجرای روزانه ساعت 2 بامداد:
0 2 * * * /home/username/backup.sh

انتقال بکاپ به سرور دیگر (Remote Backup)

این بخش نشان می‌دهد چگونه می‌توانید فایل‌های بکاپ را به صورت امن به سرور یا مقصد دیگر منتقل کنید تا از بروز حادثه یا از دست رفتن داده جلوگیری شود.
برای انتقال امن با rsync:
rsync -avz /home/username/backups user@remote-server:/backup-location
یا با SCP:
scp full-backup-2025-01-01.tar.gz user@remote:/path

مزایا و چالش‌های بکاپ‌گیری با SSH

این بخش به شما نشان می‌دهد چرا استفاده از SSH در بکاپ‌گیری نسبت به روش‌های گرافیکی برتری دارد و چه مزایا و محدودیت‌هایی باید در نظر گرفته شود.

مزایا

  • کنترل کامل منابع
  • سرعت بالا در داده‌های حجیم
  • مناسب محیط‌های حرفه‌ای و VPS
  • قابلیت مانیتورینگ دقیق

چالش‌ها

  • نیاز به دانش لینوکس
  • ریسک خطای انسانی
  • نیاز به تست منظم فایل بکاپ
✅ توصیه حرفه‌ای: هر بکاپ بدون تست ریستور، یک بکاپ نامطمئن است.

بازیابی بکاپ (Restore) از طریق SSH

این بخش نشان می‌دهد چگونه می‌توانید فایل‌ها و دیتابیس‌های بکاپ‌گیری شده را با استفاده از SSH به سرعت و به صورت امن بازگردانید.
ریستور فایل‌ها:
tar -xzvf site-files.tar.gz -C /home/username/public_html
ریستور دیتابیس:
mysql -u db_user -p db_name < db-backup.sql

جمع‌بندی: Backup گیری از طریق ssh در Cpanel

Backup گیری از طریق SSH در cPanel یک راهکار حرفه‌ای، سریع و قابل اتکا برای مدیران سرور، توسعه‌دهندگان و کسب‌وکارهایی است که با داده‌های حجیم سروکار دارند. با پیاده‌سازی صحیح این روش، نه‌تنها از داده‌های خود محافظت می‌کنید، بلکه کنترل کامل امنیت و پایداری زیرساخت را در اختیار خواهید داشت.

سوالات متداول از Backup گیری از طریق ssh در Cpanel

1- آیا بکاپ SSH از cPanel امن‌تر است؟

بله، در صورت ذخیره خارج از public_html و انتقال به سرور دیگر.

نرسی مزداب
نرسی مزداب

من نویسنده و تولیدکننده محتوای تخصصی در حوزه هاستینگ هستم که با تمرکز بر کپی‌رایتینگ و ارائه آموزش‌های کاربردی، به ارتقای دانش و مهارت کاربران کمک می‌کنم. سال‌هاست که در زمینه هاستینگ و شبکه فعالیت می‌کنم و همواره تلاش دارم با به‌روزرسانی اطلاعات خود، بهترین و مفیدترین مطالب را برای مخاطبان ارائه دهم.

مقاله‌ها: 96
پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *