به اشتراک بگذارید
مدیریت یک سرور بدون شناخت دقیق سطوح دسترسی در cPanel و WHM، مانند رانندگی با چشمبند در اتوبان است! چه شما یک مدیر سرور باشید که قصد ایمنسازی زیرساخت خود را دارد، چه یک نماینده فروش که میخواهد پکیجهای هاستینگ را مدیریت کند، و چه یک کاربر عادی که تنها نیاز به راهاندازی سایت وردپرسی دارد، درک جایگاهتان در این هرم قدرت ضروری است. cPanel به عنوان محبوبترین کنترل پنل جهان، ساختاری لایهبندی شده دارد که امنیت و کارایی را تضمین میکند.
اهمیت درک این ساختار در سال 2025 بیش از پیش احساس میشود، زیرا حملات سایبری پیچیدهتر شده و مدیریت دسترسیها (Access Control) خط اول دفاعی شماست. در این مقاله، ما نه تنها تعاریف را مرور میکنیم، بلکه با مثالهای واقعی به شما نشان میدهیم که چرا نباید دسترسی root را به هر کسی داد.
💡 سطح دسترسی در cPanel چیست؟
✅ نکته کلیدی: انتخاب سطح دسترسی اشتباه میتواند منجر به حذف ناخواسته اطلاعات حیاتی یا نفوذ امنیتی شود.
✅ نکته کلیدی: انتخاب سطح دسترسی اشتباه میتواند منجر به حذف ناخواسته اطلاعات حیاتی یا نفوذ امنیتی شود.
حتماً زمانی که این مقاله را باز کردهاید، به دنبال این هستید که بدانید دقیقاً تفاوت اکانت نمایندگی با اکانت مدیریت کل چیست و یا چرا نمیتوانید برخی تنظیمات را در پنل خود ببینید. نگران نباشید؛ ما اینجا هستیم تا این ابهامات را به صورت کامل و تصویری برطرف کنیم. 😉👇
💡 بیشتر بدانید: آموزش نصب سی پنل بر روی سرور مجازی ایران
آنچه در این مقاله میخوانید:
انواع سطوح دسترسی در cPanel و WHM چیست؟
برای درک بهتر دسترسی در cPanel، باید بدانیم که این سیستم یک ساختار درختی دارد. در رأس هرم، مدیر سرور قرار دارد و در پایینترین لایه، صاحب یک وبسایت تک. این ساختار تضمین میکند که هر کس فقط به منابعی دسترسی داشته باشد که به آنها نیاز دارد، نه بیشتر و نه کمتر.
تصور کنید سرور شما یک برج مسکونی بزرگ است:
- صاحب کل برج (Root): کلید تمام واحدها، موتورخانه و پشتبام را دارد. او میتواند دیوارها را خراب کند یا مستاجر جدید بیاورد.
- مدیر ساختمان (Reseller): مسئول چند طبقه خاص است. میتواند واحدها را به افراد اجاره دهد، اما نمیتواند سیستم گرمایش کل برج را تغییر دهد.
- مستاجر (User): فقط کلید آپارتمان خود را دارد. میتواند دکوراسیون داخلی (سایت) خود را تغییر دهد، اما دسترسی به واحد همسایه ندارد.
نمودار سلسله مراتب کنترل پنل هاستینگ WHM به شکل زیر است:
👑 Root Admin (دسترسی کامل WHM)
⬇️
🤝 Reseller (دسترسی محدود WHM)
┌───────┴───────┐
⬇️ ⬇️
👤 cPanel User A 👤 cPanel User B
(وبسایت ۱) (وبسایت ۲)
🔸 در نسخه های جدید cPanel (ورژن 110 و بالاتر)، قابلیتهای امنیتی برای ایزوله کردن کاربران (CageFS) بسیار پیشرفته شده است تا حتی اگر یک یوزر هک شد، دسترسی به سطوح بالاتر (Reseller یا Root) غیرممکن باشد.
چرا به تفکیک سطوح دسترسی نیاز داریم؟
شاید بپرسید چرا همه دسترسی کامل نداشته باشند؟ پاسخ کوتاه “امنیت و پایداری” است. اما بیایید دقیقتر بررسی کنیم:
- امنیت (Security): اگر همه دسترسی Root داشته باشند، یک اشتباه کوچک (مثل پاک کردن پوشه
/etc) کل سرور و صدها سایت را نابود میکند. - مدیریت منابع (Resource Management): مدیریت هاستینگ با WHM و دسترسی مدیر سیستم اجازه میدهد تا منابع رم و CPU بین کاربران تقسیم شود تا یک سایت سنگین، حق بقیه را ضایع نکند.
- تخصصی شدن کارها: یک طراح وب نیازی به درگیری با تنظیمات پیچیده فایروال سرور ندارد؛ او فقط میخواهد فایلهایش را آپلود کند.
بررسی دسترسی در cPanel: عمیق سه سطح اصلی
در این بخش همراه تیم وبداده باشید تا به صورت عملی و با جزئیات فنی، قابلیتهای هر سطح را بررسی کنیم. ما برای شفافیت موضوع، فرض میکنیم با یک سرور لینوکسی استاندارد مجهز به cPanel سر و کار داریم.
1- سطح مدیر سیستم (Root Administrator)؛ قدرت مطلق 👑
بالاترین سطح دسترسی در cPanel و سرور، سطح روت است. این کاربر (معمولاً با نام کاربری
root) به تمام فایلها، تنظیمات هسته سیستم عامل و تمامی اکانتهای روی سرور دسترسی دارد. این سطح فقط مخصوص مدیران سرور (SysAdmins) است.📝 قابلیتهای کلیدی Root:
- دسترسی کامل به WHM (Web Host Manager) با تمام پورتها.
- امکان نصب و حذف نرمافزارهای سیستمی (Apache, PHP, MySQL) از طریق EasyApache.
- مدیریت فایروال (CSF) و تنظیمات امنیتی کل سرور.
- ساخت، ویرایش و حذف اکانتهای Reseller.
- دسترسی به ترمینال (SSH) با اختیارات نامحدود.
📌 نکته مهم: دسترسی root شوخیبردار نیست! یک دستور اشتباه در SSH میتواند غیرقابل برگشت باشد. به همین دلیل در سرورهای مدیریت شده وبداده، ما این بخش را برای شما مدیریت میکنیم.
2- سطح نماینده فروش (Reseller)؛ مدیر میانی 🤝
قابلیتهای سطح Reseller در هاستینگ یک پله پایینتر از روت است. نمایندگان فروش کسانی هستند که فضای زیادی از سرور را خریداری کرده و قصد دارند آن را به مشتریان خرد بفروشند. آنها پنل WHM دارند، اما بسیاری از گزینهها برایشان مخفی است.
📝 آنچه Reseller میتواند انجام دهد:
- ایجاد اکانتهای cPanel جدید برای مشتریان خود.
- تعریف بستههای هاستینگ (Packages) با محدودیت فضا و پهنای باند مشخص.
- مسدود کردن (Suspend) یا باز کردن (Unsuspend) سایتهای زیرمجموعه خود.
- تغییر رمز عبور کاربران زیرمجموعه.
❌ محدودیتهای Reseller:
- عدم دسترسی به تنظیمات اصلی سرور (Tweak Settings).
- عدم توانایی در تغییر نسخه PHP کل سرور (مگر اینکه CloudLinux نصب باشد و دسترسی Selector داشته باشند).
- عدم دسترسی به فایلهای سایر نمایندگان یا یوزر Root.
3- سطح کاربر نهایی (End-User)؛ صاحب خانه 👤
پایینترین سطوح کاربری cPanel و محدودیتها مربوط به کاربر نهایی است. این همان پنلی است که اکثر وبمسترها با آن سر و کار دارند (معمولاً روی پورت 2083). تمرکز این سطح فقط روی مدیریت یک دامنه و فضای اختصاص داده شده به آن است.
📝 وظایف کاربر cPanel:
- مدیریت فایلها (File Manager) و FTP.
- ساخت و مدیریت ایمیلهای سازمانی.
- نصب سیستمهای مدیریت محتوا مثل وردپرس.
- مدیریت دیتابیسها (MySQL/phpMyAdmin).
- مشاهده آمار بازدید سایت خود.
مقایسه جامع و تجربه واقعی از انواع دسترسی در cPanel
برای درک بهتر تفاوت دسترسی Root ، Reseller و User در WHM و cPanel، به جدول زیر دقت کنید که بر اساس دادههای واقعی سال 2024 تنظیم شده است:
| ویژگی / سطح دسترسی | Root (مدیر کل) | Reseller (نماینده) | cPanel User (کاربر) |
| دسترسی به WHM | ✅ (کامل) | ✅ (محدود) | ❌ |
| دسترسی به cPanel | ✅ (همه یوزرها) | ✅ (فقط یوزرهای خود) | ✅ (فقط خودش) |
| ریستارت سرویسها (Reboot) | ✅ | ❌ | ❌ |
| تغییر IP سرور | ✅ | ❌ | ❌ |
| ساخت اکانت هاست | ✅ | ✅ | ❌ |
| مدیریت DNS Zone | ✅ (همه دامنهها) | ✅ (دامنههای خود) | ✅ (محدود به Zone Editor) |
| نصب ماژول PHP | ✅ | ❌ | ❌ |
نتیجهگیری: کدام سطح دسترسی برای شما مناسب است؟
در نهایت، شناخت انواع سطوح cPanel چیست به شما کمک میکند تا جایگاه خود را در دنیای هاستینگ پیدا کنید. اگر فقط یک وبسایت دارید، اکانت cPanel برایتان کافی است. اگر طراح وب هستید و مشتریان متعدد دارید، سطح Reseller کارتان را راه میاندازد و اگر دانش فنی بالایی دارید و نیاز به کنترل کامل سرور دارید، دسترسی Root ابزار قدرت شماست.
ما در وبداده همواره توصیه میکنیم که اصل “حداقل دسترسی مورد نیاز” (Least Privilege) را رعایت کنید؛ یعنی همیشه با پایینترین سطح دسترسی که کارتان را راه میاندازد، کار کنید تا امنیت خود و سرور را به خطر نیندازید.
در صورتی که سوالی درباره محدودیتها یا ارتقای سطح دسترسی خود داشتید، میتوانید در بخش نظرات با ما در ارتباط باشید. امیدوارم این مقاله از بلاگ وبداده برای شما مفید بوده باشد.
💡 به یاد داشته باشید: قدرت بیشتر، مسئولیت بیشتری به همراه دارد!
سوالات متداول از انواع سطوح cPanel و سطح دسترسیها
1- آیا نماینده فروش (Reseller) میتواند پسورد Root را ریست کند؟
خیر، به هیچ وجه. سطح دسترسی Reseller پایینتر از Root است و امکان تغییر رمز مافوق خود را ندارد.
2- آیا کاربر cPanel میتواند وبسایت کاربر دیگری را ببیند یا حذف کند؟
3- من دسترسی در cPanel دارم اما گزینه “Select PHP Version” را نمیبینم. مشکل چیست؟
4- تفاوت اصلی WHM و cPanel چیست؟
